Jakie testy penetracyjne wybrać? Porównanie black-box, grey-box i white-box

Czym są testy penetracyjne?

Testy penetracyjne (ang. penetration tests, często nazywane pentestami) to kontrolowane, celowe symulacje ataków na infrastrukturę IT danej organizacji, przeprowadzane przez wykwalifikowanych specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa – tzw. etycznych hakerów. Głównym celem tych działań jest identyfikacja i analiza słabych punktów (podatności) w systemach, zanim zrobią to osoby niepowołane, czyli cyberprzestępcy.

Testy te polegają na odtworzeniu realistycznych scenariuszy ataków z różnych poziomów dostępu – od całkowicie zewnętrznego (black-box), po pełną wiedzę o systemie (white-box). Dzięki temu można zrozumieć, w jaki sposób intruz mógłby uzyskać dostęp do danych, usług lub infrastruktury, a także jak skutecznie te ataki można wykryć i zablokować.

W zależności od poziomu dostępu testera wyróżniamy testy:

🔹Black-box – bez żadnej wiedzy o systemie,

🔹Grey-box – z częściową wiedzą,

🔹White-box – z pełnym dostępem do kodu i systemów.

Black-box – testy czarnej skrzynki

Tester nie zna żadnych szczegółów technicznych ani strukturalnych systemu, co oznacza brak dostępu do kodu źródłowego, dokumentacji, danych uwierzytelniających czy topologii sieci. W testach penetracyjnych typu black-box specjalista ds. cyberbezpieczeństwa działa dokładnie tak, jak zrobiłby to rzeczywisty cyberprzestępca – zaczyna od zera, posługując się publicznie dostępnymi informacjami i narzędziami ofensywnymi, aby zidentyfikować luki w zabezpieczeniach z zewnątrz.

Tego rodzaju testy stanowią najbardziej realistyczną symulację ataku z perspektywy osoby trzeciej, która nie ma formalnego dostępu do systemu. Ich celem jest sprawdzenie, czy organizacja skutecznie chroni swoje zasoby dostępne z Internetu – takie jak aplikacje webowe, serwery, API czy portale logowania. Testy typu black-box pozwalają na ocenę zachowania systemu w warunkach nieautoryzowanej próby dostępu i umożliwiają wykrycie najczęstszych podatności, takich jak brak aktualizacji, błędna konfiguracja serwera, nieprawidłowe zarządzanie błędami czy podatność na ataki typu injection.

To również dobra forma weryfikacji gotowości zespołu IT do reagowania na realne incydenty oraz jakości systemów monitorujących. Ze względu na ograniczony dostęp do wewnętrznych danych, testy black-box nie są w stanie wykryć wszystkich zagrożeń, ale ich siła tkwi w autentyczności scenariusza i jego przydatności do testowania odporności perymetrycznej organizacji.

Zalety:

🔹Realistyczna symulacja ataku

🔹Niskie zaangażowanie po stronie klienta

Wady:

🔹Ograniczony zakres testów

🔹Możliwość pominięcia ukrytych podatności

Zobacz usługę testów penetracyjnych w Blue Energy

Grey-box – testy szarej skrzynki

Tester dysponuje częściową wiedzą o systemie, najczęściej w postaci dostępu do konta użytkownika z ograniczonymi uprawnieniami lub fragmentaryczną dokumentacją techniczną aplikacji. W testach penetracyjnych typu grey-box tester działa na pograniczu świata zewnętrznego i wewnętrznego, co pozwala na symulację realistycznego ataku z punktu widzenia osoby posiadającej częściowy dostęp – np. pracownika, kontrahenta lub zewnętrznego partnera integracyjnego.

Taka forma testu łączy w sobie efektywność metody white-box (bo tester zna kontekst działania aplikacji) z realizmem metody black-box (bo nie ma dostępu do wszystkich informacji). Dzięki temu możliwe jest skuteczne testowanie bezpieczeństwa aplikacji webowych, API, mikroserwisów oraz systemów logowania. Testy grey-box są szczególnie przydatne do wykrywania błędów uprawnień, luk w logice biznesowej oraz nieprawidłowego zarządzania sesją.

To również metoda optymalna pod kątem stosunku czasu i kosztów do uzyskanych wyników, dlatego często stanowi kompromis pomiędzy pełnym audytem a szybkim pentestem black-box. Testy tego typu pozwalają organizacjom uzyskać wysoką jakość analizy podatności przy zachowaniu względnie niskiego poziomu inwazyjności dla środowiska produkcyjnego.

Zalety:

🔹Lepsza identyfikacja podatności

🔹Efektywność przy zachowaniu scenariusza ataku

Wady:

🔹Wymaga przygotowania środowiska testowego

Zamów test aplikacji webowej lub mobilnej

White-box – testy białej skrzynki

Pełna wiedza testera o systemie w przypadku testów penetracyjnych typu white-box umożliwia przeprowadzenie dogłębnej analizy każdego aspektu aplikacji – zarówno od strony kodu źródłowego, jak i konfiguracji środowiska. W odróżnieniu od metod black-box i grey-box, testy white-box pozwalają ocenić bezpieczeństwo aplikacji na poziomie logiki biznesowej, architektury systemu oraz mechanizmów kontroli dostępu.

Specjalista ds. cyberbezpieczeństwa ma dostęp do pełnej dokumentacji, struktury aplikacji i kont z różnymi poziomami uprawnień, co znacząco zwiększa dokładność audytu bezpieczeństwa. Dzięki temu możliwe jest wykrycie podatności, które w normalnych warunkach mogłyby pozostać niezauważone – np. błędów w logice autoryzacji, zarządzaniu sesjami czy przetwarzaniu danych wejściowych.

Testy white-box stanowią więc najbardziej kompleksową formę oceny zabezpieczeń systemów IT, rekomendowaną zwłaszcza tam, gdzie wymagane są wysokie standardy zgodności – jak w przypadku wdrożeń objętych regulacjami NIS 2, DORA czy ISO 27001. Tego typu testy penetracyjne są również istotnym elementem przygotowań do audytów wewnętrznych oraz zewnętrznych, a także jednym z fundamentów skutecznej strategii zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa.

Zalety:

🔹Największa skuteczność

🔹Pełne pokrycie obszarów ryzyka

Wady:

🔹Wyższy koszt i czasochłonność

Dowiedz się więcej o audycie bezpieczeństwa IT

Zgodność z NIS 2 i DORA

Od 2024 roku na firmy z różnych sektorów spadły nowe obowiązki prawne związane z odpornością cyfrową. Dwie kluczowe regulacje to dyrektywa NIS 2 oraz rozporządzenie DORA – oba akty prawne nakładają wymóg przeprowadzania testów bezpieczeństwa IT, w tym testów penetracyjnych.

🛡️ NIS 2 – bezpieczeństwo dla podmiotów infrastruktury krytycznej

Dyrektywa NIS 2 (Network and Information Security) obowiązuje od października 2024 i rozszerza zakres ochrony cybernetycznej w Unii Europejskiej. Obejmuje m.in.:

🔹operatorów usług kluczowych (energetyka, transport, bankowość, zdrowie, administracja),

🔹regularne podmioty średniej i dużej wielkości dostarczające usługi cyfrowe. – w tym testy penetracyjne,

🛡️Wymagania

🔹wdrożenie systemów zarządzania ryzykiem (m.in. analiza zagrożeń),

🔹regularne testowanie bezpieczeństwa systemów IT – w tym testy penetracyjne,

🔹raportowanie incydentów do CSIRT.

📄 Oficjalne informacje:

🔹NIS 2 na gov.pl

🔹DORA – strona Komisji Europejskiej

Kompleksowe podejście do cyberbezpieczeństwa

Testy penetracyjne to tylko jeden z elementów skutecznej ochrony. W Blue Energy oferujemy między innymi:

🔹Testy socjotechniczne – Przeciwdziałanie czynnikom ludzkim

🔹Security Operations Center (SOC) – stały monitoring zagrożeń 24/7

🔹Zarządzanie podatnościami – kompleksowa ochrona środowiska IT

Chcesz sprawdzić bezpieczeństwo swojej organizacji?

Skontaktuj się z naszym zespołem ekspertów i dobierz właściwy rodzaj testów penetracyjnych. Zadbaj o zgodność z przepisami i realne bezpieczeństwo.

Umów konsultację